Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Mimarlık Fakültesi çatısı altında faaliyet gösteren Konut Eğitim, Araştırma ve Danışma Merkezi (KEDA-M)’nin ev sahipliğini yaptığı, IAPS (International Association of People Environment Studies) – Kültür ve Mekan Çalışma Ağı’nın ‘V. Uluslararası Sempozyum ve Atölye Çalışması’ başkent Lefkoşa’da gerçekleştirildi. Sempozyum ve atölye çalışması, ‘SINIRLAR: Çatışma ve/ya da Potansiyel: Lefkoşayı Deneyimlemek – BORDERS: Conflict and/or Potential Experiencing Nicosia’ ismi ile düzenlendi ve etkinliğin sonuçları yeni ufuklar açılabilecek nitelikte başarı ile ortaya kondu.
Kıbrıs adası birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu medeniyetlere uzun yıllardır başkentlik yapan Lefkoşa kenti, her yönetimle değişen sosyo-ekonomik, fiziksel ve politik yapıların içinde bulunmuş; buna rağmen gündelik yaşamın her alanında güçlü kültürel çeşitliliğini korumayı başarmıştır. Lefkoşa, değişen dünyanın barındırdığı çatışmacı politikalarından da nasibini almış Avrupa’nın ‘son bölünmüş başkenti’ olma özelliği ile de politik gündemdeki yerini korumaktadır.
Queens Üniversitesi, Belfast, İrlanda – Tiarn Politeknik, Tiarn, Arnavutluk – Tel Aviv Üniversitesi, Tel Aviv, İsrail – Maltepe Üniversitesi, İstanbul, Türkiye – Özyeğin Üniversitesi, İstanbul, Türkiye ve Kıbrıs’tan da Doğu Akdeniz Üniversitesi – Girne Amerikan Üniversitesi – Lefke Avrupa Üniversitesi’nin farklı disiplinlerden sosyal bilimler ile ilişkili lisans ve lisansüstü öğrenciler ile akademisyenlerin bir araya getirildiği ‘sempozyum ve atölye çalışması’nda, bölünmüş kent Lefkoşa’yı deneyimlemek üst başlığı altında, ana temanın ‘Bölünme/Bölünmüş Kent’, ‘Sınırlar ve Bölgeler’, ‘Kültür, Kimlik, Hafıza ve Mekan’, ‘Miras, Markalaştırma ve Kentin İmajı’ şeklindeki dört odak çerçevesinde şekillendirildi. Bölünmüş kent Lefkoşa ve çatışmaların yaşandığı farklı yerleşimlerle ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaların sunulmasına paralel olarak altı grup atölye çalışması yürütüldü:
- İsrail Tel Aviv Üniversitesi’nden katılan Tobi Fenster’in yürütücülüğünü üstlendiği ‘Umut – Umutsuzluk Mekanları’ ismini taşıyan atölye, atölye çalışmalarından biriydi. Bu çalışmada, Lefkoşa’nın farklı bölgelerinden kesitler ele alınarak tesbitler yapıldı. Çözümsüzlüğün ve birçok sıkıntının var olduğu Lefkoşa’nın umutsuzluğu içinde umut arandı. Yapılan tesbitler ışığında restore edilerek canlandırılan yapılar ve bölgelerde umudun yeşerdiğini; yapılmayanlarda ise yıkıntının da simgelediği umutsuzluğun oluştuğu ortaya kondu. Bu okumalar, Michel de Certeau’nun ‘Theory of Every Day Life’ isimli kitabına da dayandırılarak yapıldı.
- İrlanda’dan Belfast Queens Üniversitesi’nden katılan Ken Sterrett ve Frank Gaffikin’in yürütücülüğünü üstlendiği ‘Yeni Lefkoşa için Dinamik Kentsel Tasarım Yaklaşımı’ ismini taşıyan atölye, atölye çalışmalarından bir diğeriydi. Bu çalışmada, ‘herkesin kenti ve mahallesi’ yaklaşımından yola çıkılarak Yiğitler Parkı ve civarı ele alındı. Duyular üzerinden bu ve buna benzer kamusal mekanlar okunmaya çalışılmış ve buralardaki farklı bağlamlar irdelendi. Belirlenen kamusal mekanda farklı taraflarda yaşayan kişilerin nasıl bir arada var olabilecekleri ile ilgili fikirler ortaya kondu.
- Türkiye-İstanbul Maltepe Üniversitesi ve Özyeğin Üniversitesi’nde Demet Mutman, Esra Akbalık, Hale Sinirlioğlu ve Hülya Turgut’un yürütücülüğünü üstlendiği ‘Kentsel Girift’ ismini taşıyan atölye çalışmasında ise, tüketim hareketleri ve semboller üzerinden yola çıkılarak sınır irdelendi. Bu hareketlerin sosyal, kültürel ve ekonomik boyutlarının sınır üzerinden etkileşimlerine bakıldı.
- Doğu Akdeniz Üniversitesi’nden Resmiye A. Atun ve Nil P. Şahin’in yürütücülüğünü üstlendiği ‘Lokmacı Kapısı Üzerinden Sınır Okumaları’ ismini taşıyan atölye çalışmasında ise, farklı kullanıcı profillerinin sınırla ilgili algısı ve nasıl anlamlar yüklediği sorgulandı. Lokmacı sınır kapısından sık geçen, daha az geçen ve geçmeyen kişilerle yapılan mülakatlarda; geçiş sıklığına yani kullanım sıklığına bağlı olarak sınırın algılanmadığı ve anlamsızlaştığı tespiti yapıldı.
- Kıbrıs’tan katılan bir diğer üniversite - Girne Amerikan Üniversitesi’nden Alessandro Camiz’in yürütücülüğünü üstlendiği ‘Geçirgenliğe Yönelik Sınırda Fiziksel Bağlantı Mesajları’ ismini taşıyan atölye çalışmasında, mevcut fiziksel bölünmüşlükten yola çıkılarak geçirgenliğin artırılması için daha çok bağlantı mekanlarının yani geçiş kapılarının tasarlanması gerekliliği üzerinde duruldu ve buna bağlı olarak da sınırdan süzülmelerin yapılabileceği geçiş kapıları tasarımları yapıldı.
- Arnavutluk’dan Tiran Politeknik’den katılan Gjergji Islami’nin yürütücülüğünü üstlendiği ‘Kentsel Kimlik Temelinde Lefkoşa’ ismini taşıyan atölyede de, kentin farklı profildeki kullanıcıları ile yapılan röportajlardan bir film yapıldı. Bu filmde Lefkoşa ve sınır algısı üzerinden kente ait hareketler ve kente ait yaralar ortaya kondu.
Tespitler, teşhisler ve çözüm önerilerini içeren atölye çalışmaları hem kente hem de katılımcılara önemli katkılar sağladı. ‘SINIRLAR: Çatışma ve/ya da Potansiyel: Lefkoşa’yı Deneyimlemek – BORDERS: Conflict and/or Potential Experiencing Nicosia’ ismi ile düzenlenmiş olan IAPS – Kültür ve Mekan Çalışma Ağı’nın ‘V. Uluslararası sempozyum ve atölye çalışması’, 2016 yılı başında bilimsel bir kitapla daha çok insana ulaştırılması ve daha çok farkındalık yaratılması hedeflenmektedir.
Etkinliğin Bilimsel Organizasyon Komitesi, Hülya Turgut (IAPS-Kültür & Mekân Çalışma Ağı Koordinatörü), Şebnem Önal Hoşkara (Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı), Peter Kellett (IAPS-Kültür & Mekân Çalışma Ağı Koordinatörü), Kağan Günçe (HERA-C Direktörü, Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), Resmiye Alpar Atun (Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), Esra Akbalık (Maltepe Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), Demet Mutman (Maltepe Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), Nil Paşaoğluları Şahin (Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), Hale Sinirlioglu (Maltepe Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), Fatameh Ghafari Yavasoli (Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi) isimli akademisyenlerden oluşmuştur.
Etkinlikler Hakkında Detaylı Bilgi:
http://farc.emu.edu.tr/images/IAPS_Culture_and_Space_Network_Symposium-1.pdf
