Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Diş Hekimliği Fakültesi, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, engellilerde ağız ve diş sağlığı konusunda bilgiler verdi. Söz konusu açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Ülkemizde yaşayan engelli vatandaşlarımızın ağız ve diş sağlığı sorunları genellikle göz ardı edilen, ancak engellilerimizin hayat kalitesini ve sağlığını tehdit eden ciddi bir halk sağlığı problemi olarak karşımızda durmaktadır. Dünya Engelliler Günü’nde engellilerimizin gözden kaçan sorunları ile ilgili özet bilgiler vererek bu büyük soruna dikkat çekmek istedik.
Engelli bireyler ağız-diş hastalıkları bakımından yüksek risk grubundadır. Bu nedenle ağız-diş sağlığını korumak çok büyük önem taşır. Bu bireylerde beslenme ve çiğneme problemleri yaygındır. Beslenme alışkanlıklarına özel dikkat gerekmektedir. Şeker ve karbonhidrat içeren gıda maddelerinin tüketimi azaltılmalıdır. Diş kayıpları ile birlikte konuşma problemlerinde artış gözlenir, çocukların eğitimlerinde verim kaybı olur. Hastaların çoğu protez veya diğer apareyleri kullanmaya uyum sağlayamaz.
Neler Yapılmalıdır?
Dişler ağızda görünür görünmez, beslenme aralarında nemli bir tülbent ile temizlenmelidir. İki yaşından sonra küçük ve yumuşak kıllı bir diş fırçası ile diş bakımı yapılmalıdır. Kötü ağız kokusunu önlemek için dilin de fırçalanması gereklidir. Özel üç yüzlü fırçalar ve elektrikli diş fırçaları kullanım kolaylığı açısından önerilmektedir. Engelli bireylerde, tedavi uygulamaları sırasında karşılaşılan güçlükler nedeni ile ağız ve diş sağlığındaki koruyucu uygulamalar çok önemlidir. Diş çürüğünü önlemek amacıyla flor uygulamaları yapılmalıdır. Engelli bireyler için tablet formları veya diş hekiminin uygulayabileceği jel formları tercih edilir. Kalıcı dişler sürdükten sonra dişlerin çiğneme yüzeylerine dişhekimi tarafından fissür örtücü cilalar uygulanmalıdır. Güven ilişkisi açısından mümkünse hasta takibi aynı dişhekimi tarafından yapılmalıdır.
Beslenmede nelere dikkat edilmelidir?
Biberonla beslenen engellilerde tüketilen süt, hazır mama ve meyve suları şeker içerdiğinden uzun süre bu tarz beslenme biberon çürüklerine neden olur. Beslenme sonrası su içirilmesi ya da ağzın bir tülbentle temizlenmesi gereklidir. Önlem olarak mümkünse gece beslenmeleri kaldırılmalıdır. Diş çürüğünün ana nedeni şekerli, asitli, diş ve dişetine kolayca yapışıp kalan besin maddeleridir. Engelliye özel bir diyet önerilmemiş ise bol şeker ve karbonhidrat içeren gıda maddeleri yemek aralarında verilmemeli, bu gıdalar ana öğünlerde tüketilmelidir. Püre tarzında, yumuşak gıdalarla beslenmek zorunda kalan engellilerde diş fırçalama yapılamıyorsa yemek sonrası ağız çalkalatılmalı ya da gıda artıkları silinerek temizlenmelidir. Şurup formundaki ilaçların çoğu şeker içerdiğinden bu ilaçları sürekli kullananlar ağız-diş bakımına daha özen göstermelidirler.
Dişler Nasıl Fırçalanmalıdır?
Küçük yaş ve kas koordinasyon bozukluğu olan hastalarda fırçalama pozisyonu ayakta durabilen hastalarda diş fırçalama pozisyonu oturma pozisyonunda destek gerektiren hastalarda diş fırçalama pozisyonu ve kontrolü zor olan hastalarda diş fırçalama pozisyonları farklıdır. Diş hekimlerinden destek alarak ihtiyaca göre diş fırçalama teknikleri öğrenilmelidir. Her 6 ayda bir mutlaka diş hekimi tarafından ağız diş sağlığı konusunda kontrolleri yapılmalıdır.
DAÜ Diş Hekimliği Fakültesi olarak tüm engellilerimize mutlu ve engelsiz bir yaşam diliyoruz.
(Kaynak TDHB yayınları)
