Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Fen ve Edebiyat Fakültesi, Biyolojik Bilimler Bölümü’nden dört akademisyen, Yrd. Doç. Dr. Adil Şeytanoğlu, Yrd. Doç. Dr. Ilgın Çağnan, Yrd. Doç. Dr. Deniz Balcı ve Prof. Dr. Bahar Taneri etkin bir ekip çalışması gerçekleştirerek, COVID-19 ve genetik konusunda bir makale yayınladılar. Alanın prestijli dergilerinden olan “Frontiers in Immunology” dergisinde yayınlanan makalede, dünyanın çeşitli ülkelerinde değerli bilim kuruluşlarında çalışan 11 Kıbrıslı Türk bilim insanı yer aldı.
Çalışmada, Biyolojik Bilimler ekibi ile birlikte, Danimarka Kopenhag Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Tuğçe Karaderi, Marmara Üniversitesi’nden Halin Bareke MSc, DAÜ Eczacılık Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. İmge Kunter, Amerika Birleşik Devletleri, The Emmes Company’den Burç Barın MSc, İngiltere King’s College London ve DAÜ Tıp Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Mevhibe B. Hocaoğlu, İngiltere Oxford Üniversitesi’nden Dr. Nilüfer Rahmioğlu ve yine İngiltere Homerton Üniversite Hastahanesi’nden Dr. Esra Aşılmaz yer aldı.
Hastalığın Seyrini Etkileyen Genetik Faktörler Ön Plana Çıkarıldı
“Host Genetics at the Intersection of Autoimmunity and COVID-19: A Potential Key for Heterogeneous COVID-19 Severity” isimli makalede; özet olarak, insan genetik faktörlerinin COVID-19 hastalık seyriyle yakından ilişkili olduğuna değinilerek, özellikle bağışıklık sistemi bileşenlerinin SARS-CoV-2 enfeksiyonunun seyrini etkileyen önemli faktörler olduğu vurgulandı. Literatür taraması içeren makalede, COVID-19 hastalık seyri ile ilişkisi tespit edilen çeşitli insan genetik faktörlerine (örn: ACE2 ve TMPRSS2 genleri yanı sıra kemokin reseptör genleri - CCR2, CCR3, CCR9, CXCR6, XCR1; FYCO1 geni; ve kan grubunu belirleyen ABO lokusu; HLA-G geni v.b.) değinildi. Bunun yanında, hastalığın seyrinde görülen farklılıkların, otoimmünite (özbağışıklık) hastalıklarına yatkınlığı artıran genler ile ilişkisine de yer verildi.
Derlemede, otoimmünite ile COVID-19 hastalığı arasındaki benzerliklere dikkat çekilirken, ağır seyir gösteren COVID-19 vakalarında, özbağışıklığa yatkınlığı artıran genetik değişimlerin rol oynayabileceği öne sürüldü. Literatür taraması neticesinde, lenfosit hücrelerinin aktivasyonunda görev alan PPTN22 geninin, hücreler arası haberleşme moleküllerinden sitokinlerin sinyalizasyonunda rol oynayan TYK2, IL6R genlerinin ve antijenlerin tanınmasında rol oynayan TLR7, MHC genlerinin olası ilişkisi ön plana çıkarıldı.
DAÜ, Fen ve Edebiyat Fakültesi, Biyolojik Bilimler Bölümü akademisyenleri; bu çalışma sırasındaki beyin fırtınası ve takım çalışmasının önemine değinirken, 11 Kıbrıslı Türk araştırmacıdan oluşan bu uluslararası ekibin ileride de verimli bilimsel çalışmalara imza atacağına inandıklarını belirttiler. Makalenin orijinal metnine https://doi.org/10.3389/fimmu.2020.586111 adresinden erişilebiliyor.
