Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Mühendislik Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Davut Solyalı, içinden geçmekte olduğumuz pandemi döneminde virüsün yayılmasını engellemek amacıyla sınıflarda virüsü arındıran bir cihaz prototipi üretti. UVC ışınları aracılığıyla virüsün DNA yapısını parçalayan cihaz, ortalama 80 metrekarelik bir sınıfı azami 20 dakika içerisinde tamamen virüsten arındırıyor. Oldukça olgunlaşmış ve çalışırlılığı kanıtlanmış bir teknoloji ile üretilen bu tür cihazlar başta hastaneler olmak üzere birçok ülkede kullanılmaktadır.
Dünyada hastanelerde özellikle yoğun bakım ve/veya ameliyathanelerde kullanılan bu teknoloji, sınıflarda kullanılmak üzere uyarlanmıştır. Mühendislik Fakültesi laboratuvarlarında tamamen DAÜ’nün kendi imkanları kullanılarak geliştirilen cihazın ülkemizde birçok alanda kullanılabileceği düşünülmektedir. Üniversite, lise, ortaokul ve ilkokullarda ortalama bir sınıfın belli bir süre içerisinde dezenfektasyonunu sağlayabilecek kapasiteye sahip bir teknoloji ile üretilmiştir. Yüz yüze eğitimde belli aralıklarda gerekli görülen kimyasallar kullanılarak yapılacak olan temizliğin asgari düzeye indirgeneceği ve daha sağlıklı bir ortamın sağlanabileceği öngörülmektedir.
Tamamen Yerli Üretim
Cihazın çalışma prensiplerini uygulamalı bir şekilde anlatan Yrd. Doç. Dr. Solyalı, “Dünyayı tehdit eden koronavirüs (Covid-19) salgını ile mücadele edebilmek için dünya ülkeleri çeşitli korunma önlemlerine başvuruyor. Tedbirler kapsamında özellikle kapalı alanlarda kimyasal sterilizasyon uygulanırken, kimyasal kullanımdan doğan yan etkilerden dolayı birçok ülke alternatif dezenfeksiyon yöntemlerine başvurmaktadır.
Herhangi bir kimyasala gerek kalmadan, ultraviyole (UV-C) ışıktan yararlanılarak yapılan dezenfeksiyon, kalıntı bırakmayan; sıvı, hava ve yüzeylerin dezenfeksiyonunda kullanılan bir yöntemdir. Genellikle çalışma yüzeyi ve ortam havasının dezenfeksiyonu amacıyla kullanılmaktadır. Bu bağlamda Mühendislik Fakültesi altında UV-C havalandırma dezenfeksiyon cihazı prototipi üretimini gerçekleştirdik.
Cihaz, kurulu olduğu kapalı odanın içerisinde hava sirkülasyonu yaratıyor. Sirkülasyon esnasında cihazın içerisinden geçen “kirli” yani virüs ve/veya bakteri vs. içeren hava şiddetli UVC ışınına maruz kalıyor. Yeterli dozda ışınıma maruz kalan virüs ve diğer organizmaların DNA yapıları bozuluyor ve hem çoğalmaları engelleniyor, hem de etkisiz hale gelmiş oluyorlar.
Uzaktan kumanda ile kontrol edilebilen cihaz, odaya tavandan belli bir yükseklikte asılarak monte ediliyor. Çok düşük maliyetli olan toz filtre değişimi dışında herhangi bir bakıma ihtiyaç duymuyor. Herhangi bir kimyasal malzeme kullanmıyor.
Cihaz zararlı ışınımı dışarı aktarmadığından herhangi bir ortamda güven içerisinde kullanılabilmektir. Cihazın mühendislik çalışmaları ABD Havalandırma ve Dezenfektasyon Standartları çerçevesinde ve üretimi DAÜ laboratuvarlarında yerli malzeme ve imkanlar kullanılarak yapılmıştır. Yerli üretim olduğundan, diğer ülkelerdeki muadillerine göre çok daha düşük maliyetlidir” şeklinde konuştu.
