Kıbrıs Hidrokarbon Şirketi Baş Yöneticisi Dr. Charles Ellinas, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Kıbrıs Politikalar Merkezi’nin Yönetici Direktörü ve DAÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Sözen’in daveti üzerine Kuzey Kıbrıs’a geçerek DAÜ’de bir seminer verdi. Dr. Ellinas konuşmasına 2015’te doğal gaz fiyatlarının çok düştüğünü, 2016’nın ise daha iyi olacağını beklerken Amerika’nın tarihinde ilk kez ihracatçı duruma gelmesi ve İran üzerindeki ambargoların kalkması üzerine piyasanın daha da kötüleştiğini belirterek başladı. Ayrıca Mısır’ın da doğal gaz ithal ederken ihraç eder duruma geldiğini ve gitgide artan terör olaylarından sonra Rus turistlerden elde ettiği yabancı döviz gelirini de kaybederek petrol şirketlerine olan borçlarını ödeyemez hale geldiğini sözlerine ekledi.
Küresel doğal gaz piyasasında yaşanan bu gelişmelere paralel olarak Kıbrıs’ın Afrodit gazının verimliliğinin beklenenden düşük olması eklenince, Kıbrıs gazı karlılığını kaybediyor. Dr. Ellinas’a göre siyasi liderler ne kadar istekli olursa olsun, enerji şirketleri politik amaçlarla değil kar etmek için yatırım yapıyor. Kıbrıs gazına şu ana kadar uluslararası enerji şirketleri tarafından gösterilen ilginin çok olumlu olduğunu belirten Dr. Ellinas, ancak eskiden olduğu gibi uzun vadeli düşünülmediğini ve yatırımların devam etmesi için kısa dönemde somut kazanç gerektiğini vurguladı. Bu durumda gaz fiyatlarının Avrupa’ya göre iki kat daha yüksek olduğu Türkiye gibi bölgesel pazarlar öne çıkıyor.
Rusya ile yaşanan karşılıklı cepheleşmeden sonra Türkiye için de yıllık ihtiyacının yarısının karşılayabilecek Kıbrıs gazının önemi yükseliyor. Yine Türkiye için bir diğer alternatif kaynak olan İsrail’in Leviathan gazı. Dr. Ellinas İsrail ve Türkiye’nin Mavi Marmara sonrasında yaşanan krizi aşmak için Cenevre’de bir araya gelmelerinin olumlu olduğuna, tarafların İsrail’in kuruluşuna dayanan ilişkileri nasıl kuracaklarını iyi bildiklerine inanıyor. Ancak, İsrail gazının Türkiye’ye satılabilmesi için yine Kıbrıs’tan geçmesi gerekiyor. Burada öne çıkan sonuç Kıbrıs sorununa bir çözüm gerektiği. İran gazının Rus gazının yerini alabilmesinin mümkün olup olmadığı sorusuna, İran gazının çok pahalıya mal olmasının bunu imkânsızlaştırdığı şeklinde cevap veriyor.
